Zijn jouw teksten voor iedereen begrijpelijk?
Leer schrijven op het juiste leesniveau
Steeds meer organisaties beseffen dat duidelijke taal belangrijk is in de communicatie met klanten. Zo’n 1,5 miljoen Nederlanders hebben moeite met lezen en schrijven. Uit onderzoek blijkt dat veel teksten te moeilijk zijn voor diegene waarvoor het bedoelt is. Aangezien je wilt dat je boodschap, aanbieding, aanbod, etc. bij iedere klant of gast aankomt, is het belangrijk dat je tekst het juiste leesniveau heeft én dat je tekst lekker leesbaar is. Zelfs als je je niet richt op een breed publiek, maar bijvoorbeeld op een bepaald deel van de zakelijke markt, raden we je aan om begrijpelijk te schrijven.
Begrijpelijke teksten in het kort
Als je een begrijpelijke tekst schrijft, doe je onder andere deze dingen:
- Houdt de kenmerken van taalniveau B1 in je achterhoofd. Uitleg volgt verder in de tekst
- Gebruik geen onnodig Engels
- Schrijf duidelijk, kort, krachtig en actief zodat je echt tot de kern komt.
- Let op: sla niet door met kort en krachtig schrijven. Veel woorden zorgen namelijk voor de sfeer in je tekst. Haal je ze weg, dan krijg je een saaie tekst waarbij ook nuance wegvalt.
- Schrijf meer zoals je praat
- Geef structuur aan je tekst
- Gebruik zo min mogelijk vaktermen/taal
Hoe zorg je ervoor dat je zinnen tot de kern komen?
Kijk bijvoorbeeld of je dit weg kunt laten:
- Bijwoorden van graad, zoals heel, hartstikke, extreem.
- Passieve woorden: zijn en worden, en andere woorden die je zin vaak langdradig maken, zoals zullen en kunnen.
- Tangconstructies: van die zinnen met veel komma’s, waar je van op adem moet komen
- Wollige voorzetsel(combinaties): zoals omtrent, door middel van, ten aanzien van.
- Ouderwetse of moeilijke woorden
- … Dit zijn nog maar een paar van de manieren om je tekst in te korten. En om helder te schrijven.
Wat is leesniveau?
Leesniveau zegt iets over de mate waarin iemand een tekst kan lezen, begrijpen en interpreteren. Het Europese Referentiekader (ook wel bekend als het ERK), geldt als algemeen geaccepteerde meetlat voor het leesniveau van teksten. Het Europees Referentiekader definieert 6 leesniveaus. Hoe hoger het taalniveau hoe moeilijker de tekst. We beschrijven ze hieronder:
Leesniveau A1
Wanneer iemand leesniveau A1 heeft kan diegene vertrouwde namen, woorden en zeer eenvoudige zinnen begrijpen zoals op posters en in een catalogus.
Voorbeeldzinnen:
– ‘Ik ga naar huis.’
– ‘Ik moet eten.’
– ‘Ga je ook mee?’
Leesniveau A2
Wanneer iemand leesniveau A2 heeft kan diegene korte, simpele teksten lezen. Daarnaast kunnen zij ook specifieke (voorspelbare) informatie vinden in eenvoudige, alledaagse teksten. Zoals advertenties, menu’s en dienstregelingen en korte, eenvoudige, persoonlijke berichten. Dit is tevens het niveau dat behaald moet worden door inburgeraars.
Leesniveau B1
Hier komt ie! Bij leesniveau B1 draait het allemaal om eenvoudig taalgebruik. Het lijkt op spreektaal. We raden B-1 niveau aan te gebruiken. Als iemand beschikt over het leesniveau B1 kan diegene teksten begrijpen die hoofdzakelijk bestaan uit veel voorkomende, alledaagse of aan werk gerelateerde taal, ook mensen die geen opleiding hebben gehad, of laag zijn opgeleid. Zelfs hoogopgeleide mensen vinden een B1-tekst lekkerder lezen. Zo’n 40% van de Nederlandse bevolking beschikt over B1 leesniveau. En 95% van de Nederlandse bevolking is in staat om deze teksten te lezen en te begrijpen.
Leesniveau B2
Iemand die taalniveau B1 begrijpt, snapt ingewikkeldere teksten. Al helemaal als het gaat over een (wat moeilijker) onderwerp dat hij in zijn eigen beroep of interessegebied tegenkomt. Diegene kan artikelen en verslagen lezen en begrijpen die betrekking hebben op eigentijdse problemen, waarbij de schrijvers een bijzondere houding of standpunt innemen.
Leesniveau C1
Bij leesniveau C1 kan iemand lange en complexe, feitelijke en literaire teksten begrijpen en het gebruik van verschillende stijlen waarderen. Daarnaast begrijpen zij lange technische instructies en gespecialiseerde artikelen, zelfs wanneer deze geen betrekking hebben op het eigen vakgebied. Men begrijpt vaktaal, uitdrukkingen, ouderwetse woorden en moeilijke woorden. En kan taal zelf goed inzetten om iets uit te leggen.
Leesniveau C2
Het moeilijkste niveau van allemaal. Mensen die leesniveau C2 beheersen kunnen moeiteloos vrijwel alle vormen van de geschreven taal lezen, inclusief abstracte, structurele of linguïstisch complexe teksten, zoals handleidingen, gespecialiseerde artikelen en literaire werken.
Communicatie
Uit onderzoek blijkt dat veel communicatie niet effectief is omdat de teksten te moeilijk geschreven zijn. Het zou toch jammer zijn als je productenaanbod, aanbiedingen, etc. niet bij je klant terecht komt omdat deze niet begrepen wordt. 40 procent van de Nederlanders heeft leesniveau B1, terwijl 75 procent van de teksten geschreven zijn met ongeveer leesniveau C1. Het is dus belangrijk hier scherp op te zijn.
Tip:
Leg je tekst eens bij een aantal willekeurige klanten voor, begrijpen ze je boodschap? Dan ben je op de goede weg.
Test jouw website op begrijpelijke teksten
Ben je benieuwd hoe toegankelijk de teksten op jouw website of webshop zijn? Doe de scan op ismijnsitetoegankelijk.nl