Niet alleen oudere mensen kunnen dementie krijgen, het kan ook jongere mensen treffen. Die klant, die in paniek raakt omdat hij zijn lijstje niet kan vinden. Of de bezoeker die niet begrijpt hoe de glazen draaideur werkt. Herkennen jij en je collega’s dementie? En weten jullie hoe je klanten of bezoekers met dementie het beste kunt benaderen?
Gratis online training
Op de website Samen Dementievriendelijk kun je een korte training volgen. In de training leer je signalen van dementie herkennen en krijg je tips, zodat je beter kunt omgaan met mensen met dementie. De training bestaat uit 4 onderdelen: Herkennen, Geruststellen, Oogcontact maken en Even meedenken. Binnen elk onderdeel krijg je situaties te zien waarin iemand met dementie jouw hulp goed kan gebruiken. Hoe reageer jij? De training duurt ongeveer 15 minuten. Er zijn verschillende varianten, bijvoorbeeld een speciale training voor winkelmedewerkers en een voor medewerkers in de horeca.
Tip: geef uitleg bij verandering
Ken je klanten met dementie? Realiseer je dan dat het voor hen moeilijker is zich aan te passen als je de indeling van je pand of winkel verandert. Dit kan namelijk leiden tot desoriëntatie, verwarring en onrust. Zorg er daarom voor dat er altijd iemand aanwezig is die jouw klanten met dementie rustig door de nieuwe indeling kan leiden.
Tip: zorg voor een goede routing
Een duidelijke en goed zichtbare bewegwijzering doet wonderen. Bevestig de bewegwijzeringsborden aan de deuren waar ze naar verwijzen, en niet aan aangrenzende oppervlakken. Zo voorkom je onnodige verwarring bij mensen met dementie. Controleer vooral de borden die de uitgangen en de toiletten aangeven.
Tip: zorg voor herkenningspunten
Een grote plant of een schilderij kan als herkenningspunt dienen voor mensen met dementie. Hoe opvallender dit punt is, hoe gemakkelijker het is de weg te vinden.
Tip: zorg voor rustplekken
Klanten met dementie kunnen angstig of verward worden van een grote, drukke ruimte. Creëer daarom voldoende plekken waar mensen met dementie even kunnen uitrusten of rustig kunnen wachten. Zorg ervoor dat de zitplaatsen herkenbaar zijn: een houten zitbank is voor mensen met dementie gemakkelijker te herkennen dan een metalen designbank in een afwijkende vorm.
Tip: maak traptreden toegankelijk
Strips in contrasterende kleuren en reflecterende antislipstrips maken traptreden beter zichtbaar en beter begaanbaar. Vooral de eerste en laatste trede moeten goed zichtbaar zijn. Het verschil in diepte en hoogte kun je extra benadrukken door stootborden die contrasteren met de kleur van de treden.
Tip: zorg voor een rustige vloerbekleding
Uit onderzoek blijkt dat mensen met dementie angstig of onrustig kunnen worden van een bewerkte vloer of drukke vloerbedekking. Een vloer in een egale kleur die niet schittert geeft meer rust. Probeer drempels te vermijden of geef ze met een contrasterende kleur goed aan.
Tip: vraag om feedback
Vraag eens aan mensen met dementie hoe zij jouw pand of winkel ervaren. Zij weten vaak het beste wat zij prettig vinden en wat voor eventuele problemen zou kunnen zorgen.
Tip: blijf in gesprek met iemand met dementie
- Praat in korte zinnen. Gebruik in elke zin maar één boodschap en stel één vraag per keer. Wacht even totdat je reactie krijgt. Vraag of zij jou begrepen hebben.
- Laat mensen met dementie in hun waarde en neem hen serieus. Wees belangstellend en toon betrokkenheid.
- Trek de aandacht wanneer je iets wilt zeggen. Maak oogcontact en leg voorzichtig even je hand op de arm van de persoon met dementie. Maak geen onverwachte of snelle bewegingen.
- Sta open voor de ander en kijk hoe je het beste contact kunt maken. Vraag toestemming. Stel de vraag “Vindt u het goed als…” voordat je handelt. Dat stelt gerust en zo laat je de regie bij de persoon met dementie.
- Geef complimentjes! Iemand kan zo het gevoel hebben iets (nog) goed te kunnen en iemands eigenwaarde kan daardoor groeien. Corrigeer zo min mogelijk.
- Vraag niet te veel naar feiten en gebeurtenissen van vandaag of gisteren. Vraag bijvoorbeeld: “Hoe was uw dag?” of: “Heeft u een prettige dag gehad?” in plaats van “Wat heeft u gisteren/vandaag allemaal gedaan?”
Tip: kijk wat iemand met dementie wél kan
- Noem iemands naam, als je diegene kent. Stel jezelf voor en vertel wat je komt doen. Een naambordje kan helpen. Iemand met dementie herkent jou mogelijk niet (meer).
- Benoem de gevoelens die je bij iemand ziet of hoort, bijvoorbeeld blijdschap of angst. “Ik zie dat u blij/bang bent”. Mensen met dementie huilen snel of krijgen juist sneller een opgejaagd gevoel. Die emoties mogen er gewoon zijn.
- Beelden zijn herkenbaarder dan woorden voor iemand met dementie. En beelden van vroeger zijn beter herkenbaar dan beelden van nu. Verzamel foto’s van vroeger en bekijk die samen.
- Iemand met dementie heeft op een dag regelmatig een rustmoment nodig om even tot rust te komen en prikkels en informatie te verwerken. Geef daar ruimte voor.
- Ga samen bewegen. Kijk wat degene met dementie het prettigst vindt. Is fietsen of wandelen te inspannend? Misschien kunnen jullie samen tuinieren of even de hond uitlaten.
- Laat iemand met dementie dingen ruiken of aanraken als je het ergens over hebt. Dan begrijpt hij of zij beter wat je bedoelt.
- Een kalender en een klok op kunnen duidelijkheid scheppen. Stimuleer iemand met dementie om klok te kijken en gebeurtenissen af te strepen op de kalender zodra ze hebben plaatsgevonden.
Wat kun je beter niet doen?
- Probeer niet te veel te corrigeren of tegen te spreken. Zo leg je de nadruk op wat iemand met dementie niet meer weet of kan.
- Praat niet te hard en ook niet te snel. Ga ook zeker niet fluisteren. Zorg dat je rustig praat en goed te verstaan bent.
- Gedraag je niet vrolijker dan je je voelt. Iemand met dementie merkt meteen dat je niet echt vrolijk bent.
- Vraag niet teveel van iemand met dementie. Laat hem of haar bijvoorbeeld niet de namen van de kleinkinderen opnoemen. Bekijk wat er nog lukt en wat niet meer.
Bekijk de video ‘Dementie vriendelijk in je werk’.
Website Samen dementievriendelijk
Meer waardevolle informatie, video’s, ervaringsverhalen én de online trainingen vind je op de website Samen dementievriendelijk.