Fleur over toegankelijke recreatie: “Met één kleine aanpassing hoor ik er gewoon bij. Stel je voor: je zit met je beste vriendinnen aan tafel. Er wordt gelachen, gehuild, een heel persoonlijk verhaal gedeeld. Iedereen leeft mee, behalve jij. Omdat je het simpelweg niet kunt volgen.”
Voor Fleur (36), die op haar 30ste getroffen werd door plotsdoofheid, is dat geen uitzondering. “Dat is de puurste vorm van uitsluiting. Je zit erbij, maar je hoort er niet bij.”
Fotografie: Vincent van den Hoogen
Fleur herinnert zich die avond in een populair restaurant nog goed. “Het was zo’n hippe plek, muziek hard aan, overal geroezemoes. Op een gegeven moment begon een vriendin heel emotioneel te vertellen. Ze moest huilen, iedereen leefde mee… en ik zat erbij zonder enig idee wat er gebeurde. Ik voelde me machteloos, en ook schuldig, omdat ik niet mee kon doen.”
Dat moment vergeet ik nooit meer. Je voelt je een buitenstaander, terwijl je er middenin zit.
Ook in het theater loopt Fleur geregeld tegen muren op. “Dan zie ik online: er zijn auditieve maatregelen getroffen. Maar wat betekent dat? Is er ondertiteling? Een schrijftolk? Of bedoelen ze een oude ringleiding waar ik niks mee kan? Vaak blijft het vaag. En dan kan ik dus niet spontaan besluiten: we gaan vanavond naar het theater.”
Kort na ons gesprek kreeg Fleur opnieuw een pijnlijk bewijs van hoe diep ontoegankelijkheid kan raken.
Deze rauwe pijn, die van uitsluiting, gun ik niemand.
“Mijn moeder organiseert ieder jaar een uitje met ons zessen. We gingen naar een musical in een theater. Op de site stond dat ze auditieve hulpmiddelen boden. Mijn moeder, inmiddels ervaren, belde nog even: ze hadden zowel een ringleiding als verbindingskastjes. Perfect, dachten we.
Bij de balie kreeg ik een versterker. De jongen zei nog goedbedoeld: ‘Zo, nu kan je alles weer horen.’ Dat is natuurlijk nooit zo, maar ik maakte er een grapje over. In de zaal luisterde ik alvast even: enkel ruis. Mijn moeder dacht nog: ‘Dat zal straks wel goed komen.’ Maar na twee zinnen wist ik: dit gaat mis. Het apparaat piepte en kraakte, verstaan was onmogelijk.
Ik wring me langs een hele rij mensen – zuchten, kreunen, want de show is net begonnen – en krijg bij de balie excuses en een nieuwe versterker, deze keer getest. Met tranen over mijn wangen terug de zaal in. Maar ook deze deed het niet. En toen brak ik. Mijn moeder wilde nog een andere halen, maar ik kon niet meer. Het bezwaar voelde te zwaar, de aandacht te groot.
Daar zat ik dan. In het theater als vrouw van 36, huilend en machteloos. De eerste helft van de voorstelling ging in een waas voorbij. In de pauze boden ze aan om alle kastjes te proberen. Maar ik ben geen proefkonijn. Het zou een leuk uitje worden met mijn moeder en (schoon)zusjes, en de avond was niet meer te redden. We gingen naar huis, stil en verslagen.
Het voelt als falen, alsof ik mij overgeef aan mijn handicap. En het maakt de drempel om de volgende keer te gaan nóg hoger.”
Gelukkig zijn er ook positieve ervaringen. “Ik was laatst in een klein museum; Veluws Museum Hagedoorns Plaatse. Echt een MKB-onderneming. Daar hadden ze alles heel slim geregeld. Er was niet alleen een audiotour, maar ook een tekstversie die je gewoon kon lezen. Voor mij was dat een feest. Ik hoefde mijn zusje niet meer telkens te vragen om te vertalen. Ik kon zélf ontdekken, zelfstandig meedoen. Dat voelt als welkom.”
Zo’n kleine aanpassing maakt mij weer zelfstandig. Dat is vrijheid.
Fleur benadrukt dat toegankelijkheid vaak niet ingewikkeld hoeft te zijn. “Die audiobestanden heb je toch al. Met AI maak je in een paar tellen een transcriptie. Voeg een QR-code toe en klaar. Het kost bijna niets, maar voor mij en 1,5 miljoen andere Nederlanders met gehoorverlies maakt het álles uit.”
Wat ondernemers zich volgens Fleur vaak niet realiseren, is dat het nooit om één persoon gaat. “Als ik ergens niet terecht kan, dan gaat mijn hele groep vaak niet. Eén ontoegankelijke plek kost dus niet één klant, maar makkelijk meerderen. Mijn vriendinnen houden daar inmiddels rekening mee: ‘Kun je hier mee naartoe, Fleur?’ Maar ik voel me dan bezwaard. Soms zeg ik zelfs: ‘Ga jullie maar, dan kom ik niet mee.’ Dat doet pijn, want ik wíl gewoon samen genieten.”
Eén ontoegankelijke plek kan een hele vriendengroep buitensluiten.
Fleur is duidelijk: ondernemers hoeven geen dure verbouwingen te doen om toegankelijk te zijn. Kleine keuzes maken al groot verschil.
Voor Fleur draait alles om inclusiviteit. “Ik heb niet gekozen voor mijn beperking. Niemand kiest daarvoor. Maar jij kunt als ondernemer wél kiezen om mij onderdeel te laten zijn van jouw wereld. Vaak vraagt dat geen grootse investeringen, maar een kleine moeite. En geloof me: de loyaliteit die je ervoor terugkrijgt, is groot. Ik voel me welkom, mijn vrienden voelen zich welkom, en we komen terug.”
Help mij gewoon onderdeel te zijn van deze wereld. Meer vraag ik niet.
Ze zegt het heel direct: “Uitsluiting doet vreselijk veel pijn. De één trekt zich terug, de ander gaat fel de strijd aan, maar het ligt nooit aan ons. Ondernemers kunnen het verschil maken. Help mij en miljoenen anderen om gewoon mee te doen. Dat is alles wat ik vraag.”
Wil je weten hoe toegankelijk jouw onderneming is? Doe de test en ontdek jouw persoonlijke plan van aanpak.
Deze verhalen maken deel uit van de campagne ‘Samen genieten van vrije tijd’ van MKB Toegankelijk. Meer inspirerende ervaringsverhalen vind je op de website.