Actieplan VVV Nederland – Kennisnetwerk Destinatie Nederland

VVV Nederland en Kennisnetwerk Destinatie Nederland stelde medio 2019 een Actieplan Toegankelijkheid op. Dit is de tekst van het plan.

Over VVV Nederland en Kennisnetwerk Destinatie Nederland

VVV Nederland is de licentiegever van het VVV merk en de netwerkorganisatie van de VVV organisaties en destinatie marketing organisatie (DMO’s) in Nederland. Samen met VVV- en destinatie marketing organisaties (DMO’s) heeft VVV Nederland een kennis- en informatieplatform opgezet: Kennisnetwerk Destinatie Nederland. De focus van het netwerk ligt op Destinatie Marketing en City Hospitality. Specifiek richt het netwerk zich op de vrijetijdsconsument in Nederland, Visitor Management, Hospitality en binnenland marketing. Binnen het kennisnetwerk wordt informatie en relevante kennis uit het werkveld gedeeld, er wordt gebruikt gemaakt van elkaars expertise en gezamenlijke belangen worden voor het voetlicht gebracht.

Verhogen bewustwording, verhogen toegankelijkheid.

Zowel VVV Nederland als Kennisnetwerk Destinatie Nederland (hierna Kennisnetwerk Destinatie Nederland) onderstrepen het belang van toegankelijkheid. Een dagje uit moet iedereen naar eigen keuze kunnen doorbrengen, toegankelijkheid vormt daarbij een belangrijk onderdeel van de gastvrijheid  van een stad. Een beperking wordt immers pas een belemmering als er helemaal geen rekening mee gehouden wordt. Dit sectorplan bevat daarom concrete maatregelen om het bewustzijn over toegankelijkheid onder ondernemers en werknemers te vergroten. Het bevat daarnaast projecten die de toegankelijkheid bevorderen.

Het doel van dit sectorplan is:
1. Ondernemers bewust maken van hindernissen voor mensen met een beperking.
2. De keuzemogelijkheden voor personen met een handicap verruimen.
3. Inclusief denken in de sector bevorderen.

Door aan deze doelen te werken, zullen winkels geleidelijk meer algemene toegankelijkheidsvoorzieningen treffen waarvan iedereen gebruik kan maken. Duidelijke communicatie, de juiste behandeling en voldoende aandacht voor mensen met een beperking voorziet ook in een belangrijke immateriële behoefte.

Winst

Zeker 15% van de Nederlandse samenleving heeft een vorm van een beperking. Bovendien groeit ook de groep ouderen in Nederland snel. Niet alleen klanten met een beperking profiteren van een toegankelijkere recreatiebranche maar ook klanten zonder beperking, zoals klanten met een kinderwagen of rollator. Uit onderzoek blijkt dat 30% van de mensen met een beperking op dit moment nooit een dagje uitgaan. Dit heeft er deels mee te maken dat deze doelgroep het zeer lastig vindt om er achter te komen of accommodaties geschikt zijn voor hun, op het gebied van toegankelijkheid. Vaak wordt er online geen informatie verstrekt, of de informatie is niet gedetailleerd genoeg. Het blijkt ook dat mensen graag vooraf 100% zekerheid hebben over de aanwezige voorzieningen. Ze bellen en mailen nu soms weken achter elkaar voordat ze een geschikte accommodatie gevonden hebben. Dit doen ze omdat ze niet teleurgesteld willen worden. Tevens blijkt dat mensen met een beperking gemiddeld 1 keer per jaar extra op vakantie/een weekendje weg zouden gaan, als ze sneller en makkelijker geschikte accommodaties kunnen vinden. Tenslotte blijkt dat mensen uit de doelgroep niet alleen op zoek zijn naar accommodaties die 100% aangepast zijn, voor velen zijn reguliere accommodaties met bepaalde voorzieningen prima geschikt om te verblijven. Wanneer deze mensen gemakkelijk een dagje weg kunnen, eenvoudig gebruik kunnen maken van de voorzieningen en zich welkom voelen, komen ze ook weer terug. Dit betekent winst op twee vlakken: op klantvriendelijkheid en op maatschappelijk gebied. Een toegankelijk bedrijf is klantvriendelijk voor een breed publiek.

Communicatie

Ondernemers en personeel actief benaderen over toegankelijkheid geeft een impuls aan de bewustwording, en verhoogt daarmee de toegankelijkheid. Communiceren over een toegankelijke sector heeft niet alleen tot doel om het thema te agenderen en het bewustzijn te vergroten, maar ook om ondernemers en personeel te informeren, te inspireren en te activeren. MKB-Nederland is een landelijk communicatietraject gestart, waarbij diverse brancheorganisaties aangesloten zijn. Met de website www.mkbtoegankelijk.nl zorgt MKB-Nederland voor een centrale plek voor ondernemers, met concrete tips, handvatten en ervaringsverhalen.

MKB-Nederland stuurt de brancheorganisaties ieder kwartaal een communicatietoolkit, met onder meer standaardteksten, verwijzingen naar www.mkbtoegankelijk.nl en communicatietips. Kennisnetwerk Destinatie Nederland zal de informatie in samenwerking met MKB-Nederland waar nodig en mogelijk sectorspecifiek maken en verspreiden onder haar leden. Met deze sectoroverschrijdende aanpak en een continue communicatiestroom bereiken de betrokken organisaties de ondernemers en werknemers in de destinatie en city-marketing.

Website

Kennisnetwerk Destinatie Nederland besteedt op haar website https://destinatienetwerk.nl aandacht aan het thema met onder andere tips voor een toegankelijke winkel of accommodatie.

Nieuwsbrieven

Kennisnetwerk Destinatie Nederland zal via haar online platform relevante informatie over toegankelijkheid verspreiden.

Sociale media

Kennisnetwerk Destinatie Nederland besteedt aandacht aan het thema via haar sociale mediakanalen. Hiervoor maakt zij gebruik van generieke informatie van het programma MKB Toegankelijk, aangevuld met eigen sectorspecifieke content (zoals voorbeelden en checklists).

Week van de Toegankelijkheid 2019

Tijdens de Week van de Toegankelijkheid laten maatschappelijke organisaties zien hoe belangrijk het is dat mensen met een beperking kunnen meedoen. Kennisnetwerk Destinatie Nederland zal in 2019 actief aan deze week deelnemen, bijvoorbeeld door het organiseren van een schouw of communiceren van tips. De concrete activiteiten worden vooraf overlegd met de organisatie van de Week. Er wordt aangesloten op initiatieven vanuit het programma MKB Toegankelijk rondom deze week. In 2019 vindt de Week van de Toegankelijkheid van 7 t/m 11 oktober plaats.

Promotie producten en tools

Kennisnetwerk Destinatie Nederland zal de ontwikkelde/te ontwikkelen producten en tools (onder andere MKB-Tool Webtoegankelijkheid, MKB-Tool Drempelhulp, MKB-Tool Toegankelijk Verbouwen) verspreiden onder haar leden, op basis van de communicatietoolkits van MKB Toegankelijk. De NSO zet hiervoor onder andere de bovengenoemde communicatiekanalen in.

Best practices

Een toegankelijke winkel of accommodatie levert ondernemers en klanten veel voordelen op. Vaak hebben kleine aanpassingen al grote impact op de toegankelijkheid en klantvriendelijkheid van een onderneming. Het is dan ook logisch dat steeds meer ondernemers maatregelen nemen om hun winkel toegankelijk te maken. De goede voorbeelden en positieve ervaringen wil Kennisnetwerk Destinatie Nederland gebruiken om ook andere ondernemers enthousiast te maken om hun onderneming toegankelijker te maken. Dit stimuleert andere ondernemers om te onderzoeken wat er in hun winkel/accommodatie anders kan en om maatregelen te nemen. Deze verhalen worden gedeeld op www.mkbtoegankelijk.nl.

Checklists en trainingsmateriaal

Checklist voor ondernemers

Toegankelijk en klantvriendelijk zijn, is lang niet altijd kostbaar, ingrijpend of ingewikkeld. Voor ondernemers is een checklist beschikbaar met de belangrijkste aandachtspunten. De checklist is online beschikbaar en linkt door naar relevante uitleg. www.mkbtoegankelijk.nl/checklist

Checklist voor medewerkers

Toegankelijkheid is ook (of misschien wel vooral) een kwestie van klantvriendelijkheid en de juiste bejegening. Hoe kun je als medewerker in de detailhandel goed omgaan met iemand met een beperking? Praktische tips hiervoor staan op www.mkbtoegankelijk.nl/gastvrijheid/tips-voor-retail/. Er is ook een PDF-bestand beschikbaar, zodat ondernemers de checklist kunnen uitprinten voor hun medewerkers.

Digitaal trainingsmateriaal

Het programma MKB Toegankelijk gaat waarschijnlijk digitaal trainingsmateriaal voor ondernemers en medewerkers in de detailhandel ontwikkelen.

Planning checklists en trainingsmateriaal

• 2019: Uitrol checklists en eventueel trainingsmateriaal onder de achterban verspreiden.

Toegankelijkheid winkel- of horecagebied

MKB-Nederland zet met het programma MKB Toegankelijk in op het versterken van toegankelijkheid: op landelijk niveau via brancheactieplannen, en op lokaal niveau via pilots. Bij de lokale pilots wordt onderzocht hoe de toegankelijkheid van een winkel- of horecagebied als geheel kan worden verbeterd, waarbij zowel ondernemers als de gemeente aan de slag gaan. De pilots richten zich niet alleen op de toegankelijkheid van de bedrijven in het gebied, maar ook van de openbare ruimte (bijvoorbeeld parkeren). MKB-Nederland en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) werken nauw samen in dit project. Bij de lokale pilots zijn vertegenwoordigers betrokken van nationale en lokale ondernemersorganisaties, de gemeente en Ongehinderd.

In 2018/2019 vinden vijf lokale pilots plaats in: in Amersfoort, Haarlem, Bussum, Naaldwijk en Ulft. De resultaten van de pilots vormen voorbeelden met een positieve insteek voor andere ondernemers in andere gebieden. Kennisnetwerk Destinatie Nederland werkt mee aan de pilots en zal haar leden in en rondom een pilotgebied stimuleren actief met toegankelijkheid aan de slag te gaan.

MKB-tool Drempelhulp

Veel winkels hebben een drempel bij de entree. Zelfs een drempel van slechts 2 centimeter kan al een belemmering vormen voor mensen met een beperking en mensen die slecht ter been zijn. Bovendien wordt de groep ouderen snel groter; zij lopen meer risico om te vallen. Goede redenen om drempels in de detailhandel zoveel mogelijk weg te nemen. Een drempelhulp is een hulpmiddel voor het gelijk maken van drempels. Bedrijven kunnen hiermee hun pand toegankelijk maken voor rolstoelen, rollators, kinderwagens, buggy’s en scootmobiels.

Een geschikte drempelhulp kiezen is niet eenvoudig, omdat er verschillende drempels en vele verschillende soorten drempelhulpen zijn. Om ondernemers bij de keuze te ondersteunen, heeft het programma MKB Toegankelijk een MKB-tool Drempelhulp ontwikkeld met informatie die ondernemers op weg helpt. Met deze tool kan de ondernemer bepalen of hij een drempelhulp nodig heeft en welke stappen hij kan nemen. De tool vergroot ook de bewustwording van het belang van een drempelvrije detailhandel.

Planning MKB-tool Drempelhulp

• 2019: Kennisnetwerk Destinatie Nederland brengt MKB-tool Drempelhulp onder de aandacht bij leden. Hiervoor is een speciaal communicatiepakket ontwikkeld.

Toegankelijke kassaomgeving

Klanten met een beperking kunnen gemakkelijker afrekenen met een draadloos pinapparaat of een apparaat dat aan een lang snoer zit. Een pinapparaat dat vast zit, maakt het voor sommige mensen met een beperking lastig om af te rekenen, omdat er dan weinig bewegingsruimte is. Kennisnetwerk Destinatie Nederland zorgt ervoor dat het belang van een toegankelijke kassaomgeving structureel onder de aandacht van haar leden wordt gebracht.

Planning kassaomgeving

Structureel: Kennisnetwerk Destinatie Nederland zorgt ervoor dat het belang van een toegankelijke kassaomgeving structureel onder de aandacht van haar leden wordt gebracht.

MKB-Tool Zelfscan Toegankelijkheid

Miljoenen Nederlanders kunnen niet vanzelfsprekend gebruik maken van websites of webwinkels. Bijvoorbeeld omdat ze slechtziend, blind of kleurenblind zijn. Of omdat ze geen muis kunnen gebruiken. Slechthorende of dove mensen hebben vaak problemen met video’s. Door de vergrijzing wordt deze groep steeds groter. Voor deze mensen is het belangrijk dat de tekst en afbeeldingen worden herkend door screenreaders, er voldoende contrast is tussen kleuren, het lettertype groot genoeg is, video’s ondertiteld zijn en de website bijvoorbeeld ook te bedienen is met enkel het toetsenbord. Investeren in digitale toegankelijkheid, oftewel e-Accessibility, biedt het online bedrijfsleven enorme kansen. Het zorgt voor een verbreding van de klantgroep, met een toegankelijke website kan het bereik van een online retailer maar liefst met 15% worden vergroot. Daarnaast heeft het verbeteren van de digitale toegankelijkheid ook een positief effect op de algehele vindbaarheid, kwaliteit en conversie van een website. Er is veel overlap tussen toegankelijkheid en search engine optimization (SEO, zoekmachineoptimalisatie). Een van de toegankelijkheidseisen is bijvoorbeeld dat afbeeldingen voorzien zijn van een beschrijvende tekst. Dit is niet alleen zinvol voor mensen die een website gebruiken met behulp van screenreader software, maar ook Google leest en vindt de afbeeldingen dan beter. Hoe beter Google begrijpt welke informatie op een website staat, hoe hoger deze verschijnt in relevante zoekresultaten. Bovendien geven reguliere internetgebruikers ook de voorkeur aan een website die voldoet aan toegankelijkheidseisen, een laagdrempelige interface en een logische navigatie. Zo geeft in totaal 69% van de consumenten aan ondertiteling bij video als prettig of noodzakelijk te ervaren.

De Toegankelijkheidsakte

Op 8 november 2018 is in Brussel een akkoord bereikt over de Toegankelijkheidsakte, met een overgangsperiode van 5 jaar. Het doel van deze Europese richtlijn is de toegankelijkheid tot bepaalde producten en diensten voor mensen met een beperking verbeteren. Deze akte verplicht banken, diensten voor personenverkeer en e-commercepartijen om hun websites toegankelijk te maken. Dus ook ondernemers die online diensten en producten aanbieden moeten zorg dragen voor een toegankelijke website.

Zelfscan Toegankelijkheid

Thuiswinkel.org, de brancheorganisatie voor webwinkels, heeft samen met Stichting Accessibility en MKB-Nederland de Zelfscan Toegankelijkheid ontwikkeld. De Zelfscan Toegankelijkheid stimuleert en helpt ondernemers om aan de slag te gaan met hun digitale toegankelijkheid.

De scan werkt op basis van je webadres, je kunt eenvoudig zelf beoordelen of je website of webshop toegankelijk is voor mensen met een beperking, zoals slechtzienden. De zelfscan voert automatisch een aantal tests uit. Binnen enkele seconden zie je welke aandachtspunten er voor je website zijn. Slechts een beperkt deel van de internationale toegankelijkheidscriteria kan betrouwbaar automatisch worden getest. De uitkomsten geven dus geen volledig beeld, maar een indicatie waarmee een ondernemer aan de slag kan. De scan wordt in de toekomst uitgebreid met meer meetpunten, handvatten, tips, en uitgebreidere rapportages.

Planning MKB-tool webtoegankelijkheid

• 2019-2021:  Kennisnetwerk Destinatie Nederland zorgt voor de uitrol van de zelfscan haar leden doen mee aan een campagne voor digitale toegankelijkheid van MKB Toegankelijk.

MKB-tool Toegankelijk Verbouwen

Het is effectiever en efficiënter om aanpassingen mee te nemen in een geplande verbouwing, in plaats van deze achteraf door te voeren. MKB-Toegankelijk zal samen met deskundigen uit de achterban een MKB-Tool Toegankelijk Verbouwen ontwikkelen. Deze tool helpt ondernemers die willen verbouwen om keuzes voor toegankelijke aanpassingen te maken. De tool kan bijvoorbeeld een digitale checklist zijn met de belangrijke aandachtspunten. Vragen voor de architect en de aannemer vormen daarnaast het andere uitgangspunt voor de tool. Toegankelijkheid vraagt immers ook bewustwording bij architecten en aannemers.

Planning MKB-tool Toegankelijk Verbouwen

• Voorjaar 2019: MKB-Nederland ontwikkelt samen met stakeholders de MKB-tool Toegankelijk Verbouwen.
• Voorjaar 2019: Kenniscentrum Destinatie Nederland zorgt voor de uitrol van deze tool bij haar achterban.

QuickScan Toegankelijkheid

Veel ondernemers zijn in een bepaalde mate al toegankelijk, maar zijn hier zelf nog niet van op de    hoogte. Dat kan bijvoorbeeld omdat ze nog niet eerder met toegankelijkheid zijn bezig geweest. Andere ondernemers twijfelen bijvoorbeeld of bepaalde aanpassingen die ze hebben gedaan de juiste zijn. Voor mensen met een beperking helpt het als informatie over de toegankelijkheid  binnen recreatiebranche (bijvoorbeeld van een accommodatie of pretpark) vooraf beschikbaar is. Vaak wordt er online geen informatie verstrekt, of de informatie is niet gedetailleerd genoeg. Het blijkt ook dat mensen graag vooraf 100% zekerheid hebben over de aanwezige voorzieningen.

Ongehinderd heeft een QuickScan Toegankelijkheid ontwikkelt, een applicatie die de toegankelijkheid van een ondernemer op een aantal punten meet. De ondernemer vult de scan zelf in en kan daarna in gesprek gaan met ongehinderd. De scan laat zien hoe toegankelijk de ondernemer is en welke punten nog verbeterd zouden kunnen worden. Via de QuickScan kunnen ondernemers op een laagdrempelige manier aan de slag met toegankelijkheid.

Planning MKB-tool webtoegankelijkheid

• 2019-2021:  Kennisnetwerk Destinatie Nederland brengt de QuickScan Toegankelijkheid onder de aandacht van haar leden om zo haar leden te stimuleren zelf op een laagdrempelige manier aan de slag te gaan met toegankelijkheid.

Expertgroep Hospitality

De Expertgroep Hospitality van Kennisnetwerk Destinatie Nederland bestaat uit VVV vestigingsmanagers en regio coördinatoren vanuit heel Nederland. Het onderwerp toegankelijkheid komt binnen deze expertgroep op de agenda te staan met als doel het vergroten van bewustwording, kennisdeling en het maken van afspraken over toegankelijkheid.

Planning Expertgroep Hospitality

• 2019-2021:  Kennisnetwerk Destinatie Nederland zet Toegankelijkheid op de agenda van de Expertgroep Hospitality met als doel het vergroten van bewustwording, kennisdeling en het maken van afspraken. Daarnaast wordt op woensdag 18 september een Hospitalitydag georganiseerd voor alle Managers Hospitality, vestigingsmanagers en coordinatoren van VVV locaties waar toegankelijkheid ook een onderdeel van het programma zal zijn.

Maatschappelijk overleg

MKB-Nederland en VNO-NCW organiseren een maatschappelijk overleg VN-verdrag, waaraan zowel brancheorganisaties als vertegenwoordigers van gehandicapten deelnemen. Dit overleg zal circa twee keer per jaar plaatsvinden. Kennisnetwerk Destinatie Nederland zal actief deelnemen aan dit overleg. Doelen van dit overleg zijn:

• Bespreken voortgang actieplannen
• Uitwisseling best practices en valkuilen
• Bespreken voortgang lokale projecten
• Bespreken activiteiten projectbureau
• Afspraken maken

Klankbordgroep lokale pilots

Voor de lokale pilots is een klankbordgroep opgericht. Vertegenwoordigers van het bedrijfsleven, de VNG en de Cliëntenorganisaties nemen deel aan deze klankbordgroep. De Klankbordgroep denkt mee over de voortgang en opbrengsten van de pilots. Daarnaast activeren en stimuleren de klankbordgroepleden de eigen achterban om bij te dragen aan de pilots. De frequentie van de klankbordgroepvergaderingen is afhankelijk van de fasering van de pilots. Voorlopig wordt uitgegaan van viermaal per jaar. Kennisnetwerk Destinatie Nederland zal deelnemen aan de klankbordgroep.