Actieplan INretail

Jan Meerman bood op 14 juni 2018 het Actieplan Toegankelijkheid van INretail aan minister Hugo de Jonge van VWS aan. Dit is de tekst van het plan.

Over INretail

INretail is de brancheorganisatie in retail non-food, oftewel wonen, mode, schoenen en sport. Onze achterban telt 5.100 leden met 13.000 winkels, zowel mkb als grootwinkelbedrijf. INretail wil ondernemen makkelijker maken en faciliteert leden met lobby, kennis en advies.

Vergroten bewustwording, vergroten toegankelijkheid

Winkels en hun eigenaren staan midden in de samenleving. INretail vindt dat winkels gastvrij moeten zijn voor iedereen. Dit vergt soms wat aanpassing, maar ondernemers willen altijd en graag meewerken aan haalbare oplossingen. INretail ziet kansen om ondernemers nog meer bewust te maken hoe zij hun winkeltoegankelijkheid kunnen verbeteren, zodat nog meer klanten zich ook welkom voelen.

Over dit actieplan

Dit sectorplan bevat concrete maatregelen om het bewustzijn onder ondernemers en medewerkers te vergroten. Ook bevat het projecten die de toegankelijkheid bevorderen. Daarnaast voorziet het sectorplan in structureel overleg met de Alliantie voor Inclusie, door deelname aan een maatschappelijk overleg georganiseerd door MKB-Nederland en VNO-NCW. Het doel van het sectorplan detailhandel is dat klanten met een beperking van een gastvrije retail kunnen genieten. Dit denken wij te bereiken door ondernemers en medewerkers te stimuleren om inclusief te denken. Er zal daarom vanuit de branche in training en bewustwording geïnvesteerd worden. Elke klant is uniek. Willen fysieke winkels aantrekkelijk blijven, dan moeten zij zo breed mogelijk toegankelijk zijn en onderscheidende service bieden. Winkels moeten fysiek toegankelijk zijn, maar even belangrijk is dat iedereen het gevoel heeft dat winkels doen wat in hun vermogen ligt om klanten goed te helpen.

Communicatie

Het actief uitdragen van het belang van toegankelijkheid onder ondernemers en medewerkers zal een impuls geven aan de gastvrijheid in de sector. Communiceren over toegankelijkheid heeft – naast het agenderen van het thema en het vergroten van het bewustzijn – ook het doel om ondernemers en medewerkers te informeren, te inspireren en te activeren. MKB-Nederland zal een landelijke communicatietraject starten waarop INretail is aangesloten. Met behulp van deze sector-overschrijdende aanpak en een continue communicatieflow zullen ondernemers en medewerkers worden bereikt. MKB-Nederland zorgt ieder kwartaal voor een communicatietoolkit voor brancheorganisaties. Met onder meer standaard teksten, verwijzingen naar www.mkbtoegankelijk.nl en communicatietips. INretail zal de content waar nodig en mogelijk sectorspecifiek maken (in samenwerking met MKB-Nederland) en actief verspreiden onder haar achterban. Hiertoe is het project MKB-Toegankelijk opgestart. Met behulp van deze sector-overschrijdende aanpak en een continue communicatieflow zullen ondernemers en werknemers worden bereikt.

Nieuwsbrieven

INretail zal via de nieuwsbrief en de column van Jan Meerman aandacht op Alles Toegankelijk vestigen. Verder heeft INretail een speciaal portaal voor alle medewerkers in de achterban www.werkindewinkel.nl. Ook zit INretail in het project De Nieuwe Winkelstaat. In dit project wordt gewerkt aan het gastvrij maken van winkelgebieden. INretail vindt het inclusief maken van winkels bij gastvrijheid horen.

Sociale Media

INretail besteedt (periodiek) aandacht aan het thema op de sociale media kanalen van de brancheorganisatie. Gedeeltelijk op basis van generieke content opgesteld door MKB-Nederland en gedeeltelijk met behulp van eigen sectorspecifieke content, zoals cases en checklists.

Week van de toegankelijkheid 2018

Tijdens de Week van de Toegankelijkheid laten maatschappelijke organisaties zien hoe belangrijk het is dat mensen met een beperking net als iedereen mee kunnen doen. INretail zal in 2018 actief aan deze week deelnemen. Graag organiseren wij een werkbezoek in een winkelcentrum, waar we laten zien hoe grote en kleine ondernemers werken aan toegankelijkheid. De concrete activiteiten worden vooraf overlegd met de organisatie van de week. Er wordt aangesloten bij communicatiecampagnes van het projectbureau van MKB Toegankelijk. En er wordt aangesloten op initiatieven vanuit het programma MKB Toegankelijk rondom deze week.

Website

INretail beschikt over een website, waarmee leden van informatie worden voorzien. INretail maak de informatie over toegankelijk goed zichtbaar, ook zal dit onder de aandacht worden gebracht op www.werkindewinkel.nl

Promotie producten en tools

INretail zal actief de ontwikkelde producten en tools (zoals MKB-tool Webtoegankelijkheid, MKB-tool Drempelhulp, MKB-tool Toegankelijk Verbouwen) verspreiden onder de achterban. MKB-Nederland verzorgt hiervoor communicatiemiddelen, zoals algemene content om de uitrol te bespoedigen. Hiervoor zullen we een aparte module onderbrengen op www.werkindewinkel.nl. Ook bieden we een training aan.

Best practices

Een toegankelijke winkel levert ondernemers en klanten veel voordelen op. Kleine aanpassingen hebben al een behoorlijk grote impact op de toegankelijkheid, waardoor een winkel een stuk gasvrijer wordt. De goede voorbeelden en positieve ervaringen willen wij gebruiken, zodat ondernemers en medewerkers elkaar kunnen inspireren om de toegankelijkheid te verbeteren. Wij verwachten dat dit in winkelcentra als een olievlek zal werken. Het projectbureau van MKB Toegankelijk zal goede voorbeelden en best practices op de website van het project zetten.

Initiatieven

INretail wil ondernemen voor haar leden makkelijker maken. Via het medewerkersportaal van de retail www.werkindewinkel.nl gaan wij het verbeteren van toegankelijkheid onder de aandacht brengen. Via e-learnings en webinars. Verder zeggen wij als organisatie ook ‘practice what you preach’. Daarom zijn we in gesprek met de organisatie Zonnebloem om te bespreken of wij als branche een activiteit met mensen met een beperking kunnen ondernemen. Als brancheorganisatie maken we beleid. We moeten allemaal stappen maken om inclusiever te denken. Door op pad te gaan met ervaringsdeskundige zullen we bewuster worden.

Checklists en trainingsmateriaal

Checklist voor medewerkers

Toegankelijk en klantvriendelijk zijn, is lang niet altijd kostbaar, ingrijpend of ingewikkeld. Vaak gaat het gewoon om de juiste bejegening. Hoe kun je als medewerker in de detailhandel goed omgaan met iemand met een beperking? De checklist voor bevat waardevolle tips en aandachtspunten. De checklist is in het kader van het programma Alles Toegankelijk samen met organisaties voor gehandicapten opgesteld en is nog steeds actueel. De checklist is een belangrijk hulpmiddel om kennis en bewustwording bij personeel in de detailhandel te vergroten.  

Checklist voor ondernemers

Naast de checklist voor medewerkers zullen MKB-Nederland en INretail ook een checklist voor ondernemers in de detailhandel maken. Uiteraard met hulp en kennis van de Alliantie. Deze checklist zal ingaan op algemene voorzieningen voor toegankelijkheid in de retailsector.

Digitaal trainingsmateriaal

Het programma MKB Toegankelijk zal ook digitaal trainingsmateriaal ontwikkelen voor ondernemers en medewerkers de detailhandel. Hierbij wordt onderzocht of de e-learningmodule van het afgesloten project Alles Toegankelijk doorontwikkeld kan worden. 

Planning checklists en trainingsmateriaal

• Zomer 2018: E-learning en checklist laten beoordelen door winkelketens, brancheorganisaties en de Alliantie. Daarna eventueel aanpassen.
• Zomer 2018: Trainingsmateriaal ontwikkelen door programma MKB Toegankelijk samen met INretail en de Alliantie.
• Vanaf najaar 2018: Uitrol checklists en trainingsmateriaal in samenwerking met het programma MKB Toegankelijk.

Toegankelijkheid winkel-/horecagebied

Het bedrijfsleven zet in op versterken toegankelijkheid op landelijk niveau via branche-actieplannen, en op lokaal niveau via pilots. Bij de lokale pilots wordt onderzocht hoe de toegankelijkheid van een winkel-/horecagebied als geheel kan worden verbeterd. MKB-Toegankelijk en de VNG werken nauw samen in dit project. Bij de lokale pilots worden de vertegenwoordigers van de plaatselijke ondernemersorganisatie(s), de gemeente en Ongehinderd betrokken. Er worden vier á vijf pilots volgtijdelijk georganiseerd.  

De resultaten van de pilots dienen als voorbeeld voor andere ondernemers. Altijd vanuit een positieve insteek. INretail is ook betrokken bij de lokale pilots van MKB-Nederland en VNG.

MKB-tool Drempelhulp

Veel winkels hebben een drempel bij de entree. Zelfs een onopvallende drempel van slechts 2 cm kan al belemmerend zijn voor mensen met een beperking en mensen die slecht ter been zijn. Bovendien wordt de groep ouderen snel groter en lopen zij meer risico’s om te vallen. Goede redenen om drempels in de detailhandel waar mogelijk weg te nemen. Een drempelhulp is een hulpmiddel voor het gelijk maken van drempels. Bedrijven kunnen hiermee hun pand toegankelijk maken voor rolstoelen, rollators, kinderwagens, buggy’s en scootmobiels.  

Er zijn veel verschillende drempels en er is een grote diversiteit aan drempelhulpen. De keuze voor een drempelhulp is daarom niet eenvoudig voor een ondernemer. Om winkeliers hierbij te helpen, zal het programma MKB Toegankelijk een MKB-tool Drempelhulp ontwikkelen met informatie die ondernemers op weg helpt. Met deze tool kan de ondernemer bepalen of hij een drempelhulp nodig heeft en welke stappen hij kan nemen. De tool vergroot tevens de bewustwording van het belang van een drempelvrije detailhandel. 

Planning MKB-tool Drempelhulp

• Zomer 2018: Ontwikkeling MKB-tool Drempelhulp. 
• Zomer 2018: Toetsen MKB-tool drempelhulp
• Najaar 2018: Start uitrol MKB-tool Drempelhulp

Toegankelijke kassa-omgeving

De kassaomgeving neemt een bijzondere plek in tijdens een bedrijfsbezoek. Het is van belang dat alle klanten eenvoudig, snel en efficiënt de producten en diensten kunnen afrekenen. In het verleden werden door bijvoorbeeld Detailhandel Nederland – met relevante stakeholders (zoals de NVB, Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen, Visirus) – projecten gestart voor een meer toegankelijke kassaomgeving. Het resultaat van deze samenwerking is de opkomst van de pinarmen en het toegankelijke gebruik van de contactloze betaling. INretail wil in het kader van dit actieplan onderzoeken hoe de kassaomgeving kan worden verbeterd en hoe goede voorbeelden kunnen worden opgevolgd.

Planning kassa-omgeving

• Najaar 2018: Detailhandel Nederland organiseert een bijeenkomst met relevante partijen uit het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer. Het doel is om te komen tot een werkprogramma voor een toegankelijke kassaomgeving.
• Structureel: INretail zorgt er voor dat goede voorbeelden en producten uit dit project structureel onder de aandacht van ondernemers worden gebracht.

MKB-Tool Webtoegankelijkheid

Het internet is niet meer weg te denken uit het bedrijfsleven. Niet alleen winkelen we massaal online, we reserveren ook overnachtingen en we bestellen maaltijden online. Ook vrijwel alle kleine winkels hebben een website. Het is belangrijk dat webwinkels toegankelijk zijn voor iedereen, zodat ook mensen met een beperking de website kunnen gebruiken.  

Een toegankelijke(r) website heeft ook belangrijke voordelen voor ondernemer. De website is een stuk beter vindbaar op Google (die toegankelijk sites beter indexeert). De kwaliteit van de website verbetert, evenals de gebruiksvriendelijkheid voor alle gebruikers. Een toegankelijke site levert meer klanten op. Bovendien is de verwachting dat door de vergrijzing het aantal ouderen met een visuele beperking jaarlijks met 10% toeneemt.  

Blinden en slechtzienden werken vaak met screenreaders, die voorlezen wat er op het beeldscherm staat. Dit stelt eisen aan de structuur, indeling en het gebruik van de juiste kopjes. Daarnaast is ook kleurgebruik gebruik. Een op de tien mannen is bijvoorbeeld kleurenblind.  

Er bestaan al mondiale en Europese standaarden voor webtoegankelijkheid. Zo moeten alle overheidswebsites in Europa aan de Europese toegankelijkheidsstandaard EN 301 549 voldoen. Voor het midden- en vooral kleinbedrijf is de implementatie van deze standaarden echter te ingewikkeld en kostbaar. Thuiswinkel.org, Stichting Accessibility en MKB-Nederland hebben daarom binnen het innovatieprogramma ShoppingTomorrow een expertgroep e-Accessibility gevormd. 

De expertgroep wil onder meer een tool voor MKB’ers ontwikkelen om bewustwording te vergroten en om technische en organisatorische tips en handvatten te geven. Belangrijk hierbij is dat de kosten in verhouding staan tot het doel. Op www.mkbtoegankelijk.nl zijn al veel tips en achtergrondinformatie te vinden waar ondernemers eenvoudig mee aan de slag kunnen. 

Planning MKB-tool Webtoegankelijkheid

• Mei – december 2018: Ontwikkeling MKB-tool Webtoegankelijkheid door onder meer Thuiswinkel.org, Stichting Accessibility, MKB-Nederland binnen de expertgroep e-Accessibility van ShoppingTommorow.
• Vanaf maart 2019: INretail zal de MKB-tool Webtoegankelijkheid onder de aandacht van haar achterban brengen.

MKB-Tool Toegankelijk verbouwen

Om te zorgen dat ondernemers die willen verbouwen zich bewust zijn van de kansen en mogelijkheden op gebied van toegankelijkheid, zal MKB-Toegankelijk in samenwerking met deskundigen uit de achterban een MKB-tool Toegankelijk Verbouwen ontwikkelen. Deze tool (bijvoorbeeld een gedigitaliseerde checklist) zal enerzijds de belangrijke aandachtspunten bij toegankelijk verbouwen bevatten en anderzijds belangrijke vragen die met een architect of aannemer besproken kunnen worden in geval van verbouwplannen 

Het vergroten van de toegankelijkheid in het geval van een toch al geplande verbouwing, is veel efficiënter en kosteneffectiever dan aanpassingen achteraf. MKB-Toegankelijk zal in overleg met stakeholders en deskundigen informatie over dit onderwerp verzamelen en dit omzetten in een voor ondernemers met verbouwplannen bruikbaar handvat. Voor dit onderwerp geldt bij uitstek dat de bewustwording vergroot moet worden. Niet alleen bij winkeliers, ook bij architecten en aannemers bijvoorbeeld.  

Planning MKB-tool Toegankelijk verbouwen

• Zomer 2018: MKB-Nederland ontwikkelt samen met stakeholders de MKB-Tool Toegankelijk Verbouwen.
• Najaar 2018: Uitrol MKB-tool Toegankelijk verbouwen onder achterban.

Opleiding en training

Diverse branches in de detailhandel beschikken over een duidelijke opleidingsstructuur voor hun medewerkers. Dit opleidingshuis wordt gebruikt voor het klaarstomen of bijscholen van medewerkers in de sector detailhandel. Deze opleidings- en bijscholingstrajecten vormen het ideale moment om winkelmedewerkers bij te praten en vaardigheden aan te leren over toegankelijkheid in de detailhandel. In het bijzonder waar het gaat om de relatie winkelmedewerker en klant. INretail wil de toegankelijkheidsprojecten positief aandragen voor de opleidingsstructuren. Hierover is INretail in gesprek met Avans Hogeschool.

Planning opleiding en training

• Voorjaar 2018: Gesprekken Avans Hogeschool
• Zomer 2018: Uitrollen informatie

Maatschappelijk overleg

INretail neemt deel aan het door MKB-Nederland en VNO-NCW georganiseerde maatschappelijk overleg VN-verdrag o, waarin zowel brancheorganisaties als vertegenwoordigers van gehandicapten zullen deelnemen. Dit overleg zal circa 2 keer paar jaar plaatsvinden met als doelen:

• Bespreken voortgang actieplannen
• Uitwisseling best practices en valkuilen
• Bespreken voortgang lokale projecten
• Bespreken activiteiten projectbureau
• Afspraken maken

Klankbordgroep lokale pilots

Ten behoeve van de lokale pilots wordt een klankbordgroep in het leven geroepen. Hier zullen in ieder geval vertegenwoordigers van het bedrijfsleven, de VNG en de cliëntenorganisaties zitting nemen. De klankbordgroep heeft enerzijds als opdracht om mee te denken over de voortgang en opbrengsten van de pilots. Anderzijds hebben de leden als taak om de eigen achterban te activeren en stimuleren om bij te dragen aan de pilots. De frequentie waarin de klankbordgroep bijeen komt, is afhankelijk van de fasering van de pilots. Waarschijnlijk zal dit gemiddeld driemaandelijks worden georganiseerd.

Minister Hugo de Jonge, Leendert-Jan Visser van MKB-Nederland en Jan Meerman van INretail. Foto: Rolf van Koppen