Mohamed Nabih en Rik Wouters: “De Europese Toegankelijkheidsrichtlijn is het startpunt, geen einddoel”

Als ondernemer heb je waarschijnlijk al genoeg aan je hoofd. Daarom is het programma MKB Toegankelijk in het leven geroepen: om ondernemers zo goed mogelijk voor te bereiden op de komst van de Europese Toegankelijkheidsrichtlijn. Onder leiding van projectleider Mohamed Nabih van MKB-Nederland en met de betrokkenheid van ervaringsdeskundigen zoals Rik Wouters, werkt de organisatie eraan om bedrijven te ondersteunen, en zo te werken aan een toegankelijk Nederland.

Links profielfoto van Mohamed Nabih, rechts Rik WoutersBeeld: © BZK-toegankelijk
Mohamed Nabih (links) en Rik Wouters (rechts)

MKB-Nederland is een maatschappelijke organisatie en dat brengt ook maatschappelijke verantwoordelijkheden met zich mee, vertelt Mohamed Nabih. Daarom is in 2019 MKB Toegankelijk opgericht, met steun van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Mohamed:

Ons doel is om ervoor te zorgen dat iedereen kan meedoen, zelfredzaam is en volledig mee kan doen in de samenleving.

De Europese Toegankelijkheidsrichtlijn (European Accessibility Act) is een wetgeving van de EU die ervoor zorgt dat digitale producten en diensten die onder deze wet vallen beter toegankelijk zijn voor mensen met een beperking. Denk bijvoorbeeld aan websites, apps, pinautomaten en e-books. Vanaf 28 juni 2025 moeten bedrijven in de EU aan deze eisen voldoen, zodat iedereen, met of zonder beperking, volwaardig kan meedoen in de samenleving.

Om dat doel te bereiken, zijn onder andere webinars georganiseerd over de nieuwe richtlijn, e-learnings ontwikkeld en een toegankelijkheidsscan opgezet waarmee ondernemers kunnen zien hoe toegankelijk hun bedrijf is. Het belangrijkste doel is misschien wel om bedrijven bewust te maken van het belang van deze richtlijn. Allemaal om ondernemers te informeren, maar ook om ze bewust te maken van het belang van digitale toegankelijkheid.

Ervaringsdeskundigen maken het verschil

Mensen met een beperking spelen hierbij een cruciale rol. Zo is Rik Wouters, die slechtziend is, één van de ervaringsdeskundigen die meewerken aan MKB Toegankelijk. Hij weet als geen ander hoe groot het verschil is als een website toegankelijk is. In webinars en bijeenkomsten deelt hij zijn persoonlijke ervaringen.

Rik: “Het zijn vaak de kleine dingen die bepalen of ik iets zelfstandig kan doen. Neem bijvoorbeeld het bestellen van schoenen via een webwinkel. Dankzij mijn schermlezer gaat dat meestal prima, maar als de schoenmaten niet worden voorgelezen bij het afrekenen, moet ik alsnog hulp vragen. Dan ben ik dus een deel van mijn zelfstandigheid kwijt.”

Door zulke voorbeelden te delen, wordt voor ondernemers duidelijk wat de impact van toegankelijkheid is. Niet alleen op mensen met een beperking, maar ook op hun eigen bedrijfsvoering. Mohamed:

Toegankelijkheid levert bedrijven ook economische voordelen op. Hoe toegankelijker je product of dienst is, hoe meer mensen deze ook kunnen afnemen.

Positieve ontwikkeling

Zowel Mohamed als Rik ziet dat de aandacht voor toegankelijkheid de afgelopen vijf jaar flink is toegenomen. Maar het ingaan van de Europese Toegankelijkheidsrichtlijn is pas het begin, geen eindpunt. “Toegankelijkheid is geen eenmalig project, maar een continu proces,” benadrukt Mohamed.

Daarom gaan ze bij MKB Toegankelijk het gesprek aan met de hele keten. Van fabrikanten tot distributeurs en van producenten tot dienstverleners. Het doel hiervan is dat alle schakels in de keten verantwoordelijkheid nemen voor toegankelijkheid. Door iedereen in de keten mee te nemen, willen ze voorkomen dat toegankelijkheid ergens onderweg verloren gaat, bijvoorbeeld als een fabrikant wel rekening houdt met toegankelijkheid, maar de distributeur of webwinkel niet.

Tip voor mkb-bedrijven

Tot slot hebben Mohamed en Rik een belangrijke tip voor ondernemers: werk samen met ervaringsdeskundigen. Mohamed: “Je hoeft het wiel niet elke keer opnieuw uit te vinden. Wees nieuwsgierig, nodig een ervaringsdeskundige uit om eens mee te kijken. Dat levert waardevolle inzichten op. En betrek die persoon zo vroeg mogelijk in het proces. Dan kost het uiteindelijk minder tijd en moeite als er iets aangepast moet worden.

Mohamed stelt dat toegankelijkheid nu is waar duurzaamheid een aantal jaren geleden was: een relatief nieuw en nog niet volledig ingebed thema, maar wel eentje dat snel aan volwassenheid wint.

Ik denk dat toegankelijkheid over een paar jaar net zo’n vanzelfsprekendheid is als dat duurzaamheid nu is.

Profielfoto van Eric Velleman

De kansen van toegankelijkheid in de toekomst volgens expert Eric Velleman

Eric Velleman houdt zich al meer dan 25 jaar bezig met digitale toegankelijkheid. Hij is bijzonder lector Inclusive Digital Design & Engineering aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en werkt bij Stichting Bartiméus en Stichting Accessibility. Ook is hij namens Nederland de nationale expert aangesloten bij het AccessibleEU netwerk. Nu technologieën zoals AI zich in hoog tempo ontwikkelen ziet hij uitdagingen, maar vooral ook veel kansen.

Een onderwerp dat leeft

Eric is positief over de staat van digitale toegankelijkheid, vertelt hij. “Het is een onderwerp dat leeft. Grote bedrijven zijn al jaren bezig zich voor te bereiden op de implementatie van de Europese Toegankelijkheidsrichtlijn, en omdat deze in heel Europa geldt, geeft dat veel duidelijkheid. Ik denk dat er geen bank meer is die vandaag de dag nog niet bezig is met de richtlijn. Er is zoveel gebeurd de afgelopen jaren, ook op het gebied van bewustwording. Ik merk dat het onderwerp sterk leeft onder mijn studenten.”

Uitdagingen

Ook liggen er uitdagingen in de toekomst voor digitale toegankelijkheid in het algemeen, nu AI-ontwikkelingen elkaar in rap tempo opvolgen.

We moeten bij nieuwe technologieën voortdurend aandacht blijven houden voor toegankelijkheid. Als de bediening van bijvoorbeeld slimme huizen of AI-assistenten niet toegankelijk is, kunnen mensen met een beperking worden buitengesloten.

Kansen

Omdat steeds meer grote bedrijven investeren in digitale toegankelijkheid, heeft Eric er vertrouwen in dat toegankelijkheid een blijvend onderdeel van technologische innovatie zal zijn. En daarmee ontstaan vooral veel kansen. “Er is nu al een app die met behulp van AI alles beschrijft waar je je camera op richt. En nu Google bovenaan de pagina het beste antwoord op je vraag formuleert, hoef als blind persoon niet eindeloos te scrollen door ontoegankelijke pagina’s om een eerste antwoord te vinden. Het zijn voorbeelden van technologieën die kunnen zorgen voor meer zelfstandigheid in het dagelijks leven van mensen met een beperking.”

Er is nog veel te doen, maar dankzij technologische innovaties, groeiende maatschappelijke betrokkenheid en krachtige wetgeving zoals de Europese Toegankelijkheidsrichtlijn, komt een inclusieve digitale wereld steeds dichterbij voor iedereen.

Naar overzicht ervaringen

Mohamed Nabih en Rik Wouters: “De Europese Toegankelijkheidsrichtlijn is het startpunt, geen einddoel”

Theater de Spiegel getoetst op toegankelijkheid

Ihab Laachir over de toegankelijkheid van streamingsdiensten: “Zonder audiodescriptie is een film lastig te volgen”