Marianne Dijkshoorn: “Een toegankelijk evenement is per definitie maatwerk”

Marianne Dijkshoorn is evenementenorganisator en heeft zich met haar eigen bedrijf toegelegd op advisering van event-organisaties op het gebied van toegankelijkheid voor mensen met verschillende type beperkingen. Samen met de Coalitie voor Inclusie ontwikkelde ze een digitale routekaart. Dit is een website met uitgebreide informatie en tips over hoe je een toegankelijk evenement kunt organiseren. In januari 2021 werd dit initiatief (online) tijdens Eurosonic Noorderslag gepresenteerd.

Hoe de routekaart tot stand kwam

“In het voorjaar van 2019 werd ik benaderd door de Coalitie voor Inclusie met de vraag hoe we evenementen beter toegankelijk konden krijgen zodat meer mensen met een beperking kunnen genieten van een festival”, vertelt Marianne. “Al snel ontstond het idee voor de digitale routekaart. Ik benaderde diverse partijen zoals een aantal vooraanstaande event- en kennisorganisaties. De Coalitie voor Inclusie benaderde mensen met een verschillende type beperking die graag naar festivals gaan. Met elkaar hebben wij de digitale routekaart https://coalitievoorinclusie.nl/festivals-voor-iedereen/ ontwikkeld.”

“Deze routekaart geeft basistips voor eventorganisaties om tot een toegankelijk festival te komen. Qua inhoud sluit het aan bij mijn boek ‘Maak je event toegankelijk voor iedereen’ en het ‘Nederlands Handboek Evenementen Veiligheid’. De routekaart is een praktische handleiding voor organisatoren maar ook voor gemeenten en bezoekers met een beperking. De routekaart is zoals gezegd ontwikkeld voor evenementen en festivals maar ook kunnen bijvoorbeeld medewerkers van congressen, concerten, musea en toeristische locaties hier prima mee uit de voeten.”

“Ik ben dankbaar dat ook nu, tijdens de corona crisis en het moment dat er (nog) geen evenementen georganiseerd mogen worden, organisatoren wilde meewerken aan de routekaart en aan tafel bleven zitten. Hun grootste motivatie: zij willen iedereen welkom heten en tijdens en na afloop van evenementen van de klachten over toegankelijkheid af. Met de ontwikkeling van de routekaart hebben we hierin een hele grote stap gezet.”

Toegankelijkheid is een meerjarenplan

“Ik probeer partijen altijd te motiveren tot het vormen van een visie en een meerjarenplan want dat is belangrijk.” De kernvraag zou moeten zijn: “Hoe kan ik bijdragen aan de toegankelijkheid in algemene zin en hoe kunnen wij het volgend jaar nog beter doen?”

Ik wilde met vrienden naar een festival dat op een heuvel georganiseerd werd, dat bleek een uitdaging

De kennis van toegankelijkheid

Voor de routekaart en het schrijven van een boek heb je kennis nodig. Marianne studeerde vrijetijdsmanagement in Rotterdam en kwam in 2008 als student voor het eerst in aanraking met toegankelijkheid bij een evenement. Marianne vertelt: “Ik wilde graag met vrienden naar een festival dat op een heuvel georganiseerd werd. Zelf ben ik slecht ter been en een steile heuvel oplopen is door mijn beperking een uitdaging. De heuvel oplopen kon, alleen dan was ik te moe om de festivalbeleving nog mee te maken.”

1e toegankelijke festival van Nederland

Voordat het festival plaatsvond heeft ze contact opgenomen met de organisatie. Zij vond een luisterend oor en is samen met hen gaan kijken hoe het festival beter toegankelijk kon worden. “Waar je dan aan moet denken? Ik geef je een aantal voorbeelden; de auto kon geparkeerd worden op de crewparking (op het vlakke gedeelte van de heuvel), er kwam een kijkplatform (ook wel bekend als rolstoelplatform), rolstoeltoegankelijke toiletten, de doorgankelijkheid van het festivalterrein werd onder de loep genomen en niet te vergeten er kwam informatie over de toegankelijkheid op de festival website.” Het resultaat: “Het 1e toegankelijke festival van Nederland was een feit!”

Dit kreeg destijds volop aandacht in de lokale media. Het krantenartikel kwam uiteindelijk ook op het bureau van haar docent vrijetijdsmanagement terecht. Direct volgde daarop de vraag: “Zou je voor je medestudenten een college over dit onderwerp willen geven?” Waar ze natuurlijk positief op reageerde. Dit was misschien wel hét moment waarop haar interesse over toegankelijkheid allemaal begon.

Specialistische kennis

Marianne richtte in 2014 haar eigen bedrijf op ‘Welkom Toegankelijkheid & Evenementen’. Een droom die uitkwam. Ze vertelt: “Ik vind het leuk om evenementen te organiseren en ik ging er om mijn hoofd boven het maaiveld in de evenementenbranche uit te steken, toegankelijkheidsadvies bij doen.” Die specialistische advisering over toegankelijkheid werd de afgelopen jaren steeds meer en meer omdat organisaties op zoek zijn naar kennis op dit vlak. Dat er vanuit meerdere takken interesse is blijkt uit het feit dat haar klantengroep groter en meer divers is geworden. Marianne toetst en adviseert gebouwen als; gemeentehuizen en kantoorlocaties en buitenruimtes zoals speeltuinen, toeristische locaties en woonwijken.

Om mijn hoofd boven het maaiveld uit te steken, ging ik er toegankelijkheidsadvies bij doen

Portretfoto van Marianne Dijkshoorn, ze glimlacht en draagt een rode trui

Bron: portretfoto van Marianne Dijkshoorn – fotograaf Katinka Tromp

Maak je evenement toegankelijk voor iedereen

Omdat er weinig literatuur op het gebied van toegankelijkheid is, bracht Marianne in 2018 haar boek uit. Met dit boek brengt ze haar gedachtegoed over en helpt ze organisatoren met haar toegankelijkheidstips en adviezen. Dat dit gelukt is, bleek wel uit de succesvolle lobby die zij samen met Ronald Ligtenberg heeft gevoerd voor een toegankelijk Eurovisie Songfestival in haar favoriete stad Rotterdam. “Na het vele rondsturen van het plan kregen we uiteindelijk een belletje van de organisatie dat ze graag in gesprek wilde over de toegankelijkheid van het Songfestival. Een internationaal event dat zo toegankelijk is voor alle mensen met een beperking, is een unicum in de wereld. Het idee is dat er het volgende wordt geregeld (afhankelijk van de coronasituatie of er publiek aanwezig is); audiodescriptie commentaar, begeleiding door een gebarentolk en signdancer op tv maar ook tijdens het festival zelf. Maar denk ook aan een prikkelarme omgeving voor mensen die af en toe overprikkeld raken en (zit)plaatsen voor mensen met een fysieke beperking.” Voorafgaand aan de lobby dacht ik alleen maar; “Hoe gaaf zou het zijn als dít evenement toegankelijkheid op de kaart zet en daar lever ik graag vrijwillig een bijdrage aan. Ik ben er zo trots op dat dit gelukt is!” De lobby leverde Marianne een nominatie voor de Rotterdamse Zakenvrouw 2020/2021 op, een award van MKB Rotterdam Rijnmond.

Een toegankelijk evenement is per definitie maatwerk

“Als zelfs het Songfestival toegankelijk wordt waar blijft dan de rest? Veel organisatoren zijn zich niet bewust van de behoefte van mensen met een beperking om ook te komen naar een festival. Ook klinkt toegankelijkheid duurder en ingewikkelder dan het is. Toegankelijkheid begint bij communicatie en gastvrijheid en bestaat uit toegankelijkheid, doorgankelijkheid en uitgankelijkheid (in geval van een calamiteit). Daarnaast blijft er een spanningsveld bestaan tussen de grenzen en mogelijkheden op het gebied van; veiligheid en de beschikbare verhuurmaterialen voor organisatoren en de behoeften van mensen met een beperking. Verder verschilt ieder evenement qua grootte en signatuur, het is per definitie maatwerk. Het is raadzaam om vanaf de start van een evenement een toegankelijkheidsadviseur mee te laten kijken zodat al in de planfase toegankelijkheid volgens het ‘Universal Design’ wordt toegepast. Dat scheelt achteraf vaak heel veel extra kosten en discussie over de mate van toegankelijkheid. Tot slot levert een goed toegankelijk evenement veel goodwill op bij betrokken organisaties en de gemeenten want je komt tegemoet aan het VN-verdrag Handicap dat toegankelijkheid overal verplicht stelt.”

De gouden tip voor organisatoren

Marianne vervolgt haar verhaal: “Duidelijkheid op de evenementenwebsite over toegankelijkheid vóór de ticketverkoop is een must want hiermee ontstaat duidelijkheid. Ook als een bezoeker met een beperking contact opneemt, dan ziet deze persoon de vraag graag voor de ticketverkoop beantwoord, anders is de kans groot dat het evenement al is uitverkocht en er letterlijk geen plaats meer is voor de persoon met beperking en de bijbehorende vriendengroep. Wees als organisator of locatiehouder eerlijk over de mogelijkheden in jouw antwoord en denk in oplossingen. Kortom denk mee vanuit gastvrijheid, daar kom je verder mee.”

Website van Marianne Dijkshoorn: www.geenbeperkingmeer.nl

De digitale routekaart is te downloaden via de link: Festivals voor iedereen | Coalitie voor Inclusie

Naar overzicht ervaringen

Webinar: ‘Al klaar voor 2025? Toegankelijkheidseisen van eindapparatuur voor telecommunicatiediensten én telecommunicatiediensten’

Werkbezoek gemeente Zaltbommel tijdens MKB Toegankelijke Route

Webinar: kennissessie gastvrije toegankelijke binnensteden – 25 maart