Reizen zonder grenzen: een toegankelijke toekomst voor de reisbranche

De toegankelijkheid van reizen en toerisme is een onderwerp dat steeds meer aandacht verdient, zeker nu de wereld meer stappen zet op het gebied van inclusie. Gerda van ’t Land, oprichter van Buitengewoon Reizen, deelt haar persoonlijke verhaal en haar visie op hoe toegankelijk ondernemen in de reis- en recreatiebranche vorm kan krijgen.

Eerste stappen in de reisbranche

Gerda had altijd al een passie voor de reisbranche. “Mijn hart lag in de reiswereld, zelfs toen ik er nog helemaal geen ervaring mee had,” vertelt ze. Ondanks de sombere toekomstverwachtingen die ze kreeg na een dwarslaesie op haar veertiende, waardoor ze in een rolstoel belandde, bleef ze vastberaden haar dromen najagen. Ze begon haar loopbaan bij NBBS Reizen, een reisorganisatie die zich richtte op maatwerk en persoonlijke reizen. Haar werk was vervullend, maar toegankelijkheid kwam pas later in haar carrière in beeld. “Ik vond mijn rolstoel een ondergeschikt ding,” zegt ze. “Maar na verloop van tijd realiseerde ik me dat er veel verbeterd kon worden op het gebied van toegankelijk reizen.”

De start van Buitengewoon Reizen

Uiteindelijk besloot Gerda in 2004 haar eigen reisorganisatie te starten. Dit was het begin van Buitengewoon Reizen, een reisorganisatie met als specialisme individuele reismogelijkheden voor mensen met een mobiliteitsbeperking en/of zorgvraag. “Ik wilde iets doen voor mensen zoals ik,” legt ze uit. Het bedrijf begon met een klein klantenbestand en groeide al snel uit tot een bedrijf met een breed scala aan diensten voor zowel reguliere reizigers als mensen met speciale behoeften.

De uitdagingen van toegankelijk toerisme

Veel van de reizen die Buitengewoon Reizen organiseert, heeft Gerda zelf getest. Hierbij let ze bijvoorbeeld op de ontvangst op de accommodatie. “Iets eenvoudigs als een zwaar tapijt kan al een grote belemmering vormen voor iemand in een rolstoel. Maar ook de hoogte van de ontvangstbalie. Is er een verlaagd gedeelte, of komt het personeel naar je toe? Daarnaast vind ik de basisvoorzieningen erg belangrijk, zodat gasten zelfstandig kunnen douchen, naar het toilet kunnen en in bed kunnen komen. Een klein richeltje in de badkamer kan al een obstakel vormen voor iemand met een douchestoel op wieltjes. En onder sommige bedden past geen tillift.”

Dit gaat dan enkel nog over de accommodatie. De reis zelf blijft volgens Gerda de grootste uitdaging. “Zodra we goede afspraken hebben gemaakt met een accommodatie, is dat deel meestal geregeld. Toch blijven er grote uitdagingen bestaan op het gebied van luchtvaart, treinen en schepen. Wij kunnen het als reisorganisatie nog zo goed geregeld hebben voor onze klanten, maar voor transport blijven we afhankelijk van mensen. Het komt bijvoorbeeld nog weleens voor dat een rolstoel of medische bagage achterblijft op het vliegveld, of dat iemand in een rolstoel verkeerd wordt getild en hier letsel aan overhoudt.”

Duidelijke foto’s en beschrijvingen

Volgens Gerda is een ander groot probleem het gebrek aan beschikbare en nauwkeurige informatie over toegankelijkheid. “Wanneer ik een accommodatie wil boeken, moet ik vaak bellen en vervolgens dagen wachten op foto’s en afmetingen,” legt ze uit. “Dat is niet alleen tijdrovend, maar ook erg onpraktisch. Het is namelijk niet voldoende als een accommodatie simpelweg als ’toegankelijk’ wordt aangemerkt; in de praktijk blijkt dit niet altijd het geval. Wat voor de ene persoon in een rolstoel toegankelijk is, kan voor iemand anders juist ontoegankelijk zijn, bijvoorbeeld vanwege een grotere rolstoel of verminderde mobiliteit. Daarom zijn duidelijke foto’s en precieze afmetingen erg belangrijk.”

Personeel trainen en samenwerken

Gerda ziet veel mogelijkheden voor de reisbranche om toegankelijker te worden. “Begin met het trainen van personeel,” adviseert ze. “Laat inkopers weten waar ze op moeten letten en zorg dat er duidelijke informatie beschikbaar is op websites. Als er op een website staat dat een accommodatie toegankelijk is, moet dat ook echt zo zijn,” benadrukt Gerda. “In Turkije zijn er bijvoorbeeld fantastische aangepaste hotels, maar die zijn moeilijk te vinden op de reguliere websites. Een foto of een filmpje kan al zoveel duidelijkheid geven. Zorg er bijvoorbeeld voor dat er een icoontje met meer informatie staat bij een accommodatie die aangemerkt wordt als rolstoelvriendelijk.”

Ze pleit ook voor samenwerking met specialisten voor het delen van expertise en om klanten beter te kunnen bedienen. Misschien heeft een organisatie niet zelf de kennis in huis over toegankelijke accommodaties, vervoer en uitstapjes, maar werken ze samen met een organisatie die deze kennis wél heeft. En het kan natuurlijk zijn dat een organisatie zelf geen rolstoelvriendelijke reizen aanbiedt. Dan is het prima om te zeggen: ‘wij zijn hier niet in gespecialiseerd, maar we hebben goede contacten met organisatie X waar je wel bij terecht kunt.’ Zo trek je geen muur op, maar help je mensen verder.”

De toekomst van toegankelijk reizen

Gerda zet zich nu in om andere reisorganisaties te helpen bij de transitie naar meer inclusie. Gerda: “Ik ben met een viertal touroperators in gesprek en ik ga elk jaar naar het ANVR-congres, waar professionals uit de reisbranche samenkomen. Ik ben daar de enige rolstoeler en ga elk jaar mee om te laten zien dat we nog lang niet klaar zijn. Toegankelijk reizen staat nog in de kinderschoenen.” Gerda is dan ook vastbesloten de komende jaren haar bijdrage te blijven leveren.