Jari Hazelebach is het kind van twee dove ouders. De missie van de 24-jarige Rotterdammer: doven en slechthorenden volledig mee laten doen met groepsgesprekken. Met zijn techbedrijf SpeakSee schopte hij het tot de Forbes 30 under 30 lijst en de Sprout 25 Onder 25 lijst.
Dat ervaart althans jonge ondernemer Jari Hazelebach. Zijn ouders ‘luisteren’ door lip te lezen. Wat zomaar een oppervlakkig gesprekje over het weer heel vermoeiend kan maken. ‘Daarom bespreken we vooral belangrijke onderwerpen met elkaar’, vertelt Hazelebach. ‘Onze relatie is daarnaast ook juist heel non-verbaal: ik kan in één oogopslag zien hoe mijn ouders zich voelen. En zij kunnen mij met één blik geruststellen. Daar hoeven geen woorden aan te pas te komen.’
Mijn generatie wil problemen oplossen
Rijk worden? Nee, ‘wat je dóet definieert je als mens, niet hoe rijk je sterft. Ik kan invloed uitoefenen op andermans leven. Liefde en aandacht geven. Dáár doe ik het voor’, vertelt Jari Hazelebach. Geïnspireerd door zijn dove ouders maakt hij technologie om doven mee te laten doen aan groepsgesprekken. ‘Natuurlijk: het is soms frustrerend als je al geagiteerd bent, en je iets vijf keer moet herhalen omdat je ouders je niet gelijk verstaan. Als kind had ik daar weleens last van’, zegt Hazelebach. ‘Maar het heeft me vooral geleerd om mijn geduld te bewaren.’ De beperking van zijn ouders inspireerde hem óók om te gaan ondernemen. Voor zijn vader, werkzaam als technisch constructeur voor een technologiebedrijf, kost communicatie extra veel energie. ‘Vergaderingen zijn voor hem niet altijd goed te volgen. Liplezen is heel intensief en verreweg de meeste mensen die niet doof zijn, kennen geen gebarentaal.’
’s Avonds aan de eettafel bespreekt hij zijn frustraties met zijn zoon. En die krijgt vervolgens een idee. ‘Spraakherkenning leek voor hem een hele goede oplossing’, zegt Hazelebach. ‘Wat nou als alles wat zijn collega’s zeiden als uitgewerkte tekst op een tablet of smartphone zou verschijnen? Dan zou mijn vader precies kunnen volgen waar vergaderingen over gaan.’ Sterker nog: die apps bestonden al. Samen met zijn ouders en zus – die ook hoort – probeert hij ze uit. Maar zonder veel succes. ‘Groepsgesprekken waren teveel gevraagd voor zo’n app.’ Er moest dus iets anders komen. En Hazelebach was vastberaden: hij zou daarvoor gaan zorgen.
Begin bij het willen oplossen van problemen die dicht bij je staan
Tijdens zijn research stuit hij op een startup uit San Francisco. ‘Zij hebben een app ontwikkeld die telefoons verbindt met elkaar’, legt Hazelebach uit. ‘Als jij en je gesprekspartners dan allemaal de app downloaden en vervolgens gebruiken, vertaalt die spraak naar tekst.’ Enthousiast geworden vliegt hij naar San Francisco om daar drie maanden met het team aan de app te werken. Maar het is toch niet helemaal wat hij zoekt. ‘Ik merkte dat mijn ouders het onpraktisch vonden om bij een etentje hun tafelgenoten te vragen om de app te downloaden’, zegt Hazelebach. ‘Uiteindelijk zag ik het licht toen mijn vader een extra telefoon kocht. Om die vervolgens aan een horend persoon te geven’, zegt Hazelebach. ‘Toen wist ik welke richting ik in moest slaan.’
Zijn plan: zélf een set ontwikkelen, met een app, én met microfoontjes om tijdens een groepsgesprek te gebruiken. Eenmaal terug in Nederland zoekt Hazelebach online (‘je hebt datingwebsites voor mensen die op zoek zijn naar een zakelijke partner’) naar een co-founder. ‘Want ik had niet voldoende technische kennis om zelf een prototype te ontwikkelen.’ Met zijn nieuwe compagnon Marcel van der Ven werkt hij het idee verder uit. Inmiddels is het finale prototype af en kan productie worden opgestart, mede dankzij de 150.000 euro crowdfunding die Hazelebach en zijn team ophaalden. De mensen – vooral doven en slechthorenden – die gedoneerd hebben, willen heel graag dat het product op de markt komt én dat het een succes wordt. Extra motiverend, vindt Hazelebach.
Je kunt altijd besluiten dat je iets substantieels wilt bijdragen aan de wereld
In 2020 moet het zo ver zijn, dan is SpeakSee te koop. ‘Alle deelnemers aan een gesprek krijgen een microfoontje met een andere kleur’, legt hij uit. ‘Alles wat zij zeggen, wordt vertaald naar geschreven tekst in de bijbehorende app. Die tekst is in dezelfde kleur als het microfoontje van de spreker. Zo is het voor een dove of slechthorende veel makkelijker om een groepsgesprek te volgen.’ De urgentie is enorm, zegt Hazelebach. En in de toekomst wil hij ook kijken of andere doelgroepen uit de voeten kunnen met SpeakSee. ‘Denk aan politieverhoren uitwerken, of journalisten die interviews gelijk op tekst willen hebben.’
Zijn ouders, zegt Hazelebach, zijn trots. En gaan mee als hun zoon weer eens in de prijzen is gevallen tijdens een startupwedstrijd. ‘Mijn vader is voor mij ook één van de belangrijkste sparringpartners op technisch gebied. Dat hij hierdoor zijn vergaderingen kan volgen, of dat mijn moeder straks wél makkelijk kan volgen wat er wordt gezegd tijdens verjaardagen, daar doe ik het voor.’ Die drang om te creëren heeft er altijd in gezeten, zegt hij. ‘Ik geloof heel erg in dat je moet beginnen bij het willen oplossen van problemen die dicht bij je staan. Veel uitvinders denken andersom: hoe moeten we geld verdienen met nieuwe technologie? Maar vanuit technologie gedreven uitvindingen zijn veel minder relevant dan probleem-gedreven technologie.’
‘Mensen van zijn generatie hebben meer bewustzijn en drang om de wereld te verbeteren’, zegt Hazelebach. ‘Maar ik merk ook bij oudere generaties dat ze meer willen dan wat ‘het systeem’ ze nu brengt. Bijvoorbeeld mensen die jarenlang in de financiële wereld hebben gewerkt, op een dag wakker worden en bedenken dat enkel werken voor aandeelhouderswaarde en in elkaar gekluste financiële producten die klanten niet begrijpen, niet het summum zijn. Je kunt altijd besluiten dat je iets substantieels wilt gaan bijdragen aan de wereld – daar hoef je niet jong voor te zijn.’
Bekijk hier de video.
Bron: VNO-NCW l Opinieblad Forum